Oorsprong in buitenland
De 3 goede vragen vinden hun oorsprong in het buitenland. In Australië en Engeland zijn “Ask 3 questions” -campagnes gevoerd die patiënten op succesvolle wijze hebben gestimuleerd om mee te praten over hun zorg. Patiënten werden door communicatiematerialen zoals posters, folders, video’s en narrowcasting in de wachtkamers aangemoedigd om drie simpele vragen aan hun arts te stellen. Onderzoek naar de campagnes wees uit dat dit het gewenste effect had. Patiënten durfden sneller vragen te stellen en kregen betere informatie. Artsen merkten beter informatie op maat te kunnen geven. En de gesprekken duurde er niet langer door. Kortom, zowel patiënten als artsen werden zich meer bewust van het belang om samen te beslissen over iemands zorg.
Ontstaan in Nederland
Dit zou ook in Nederland moeten kunnen, was de algemene mening na het buitenlandse succes met de “Ask 3 questions-campagne”. Patiëntenfederatie Nederland en de Federatie Medisch Specialisten hebben daarom in 2015 de handen inéén geslagen om de campagne te vertalen naar de Nederlandse situatie.
Binnen het Radboudumc zijn in een pilot de eerste ervaringen opgedaan met de Nederlandse 3 goede vragen-campagne. Op 6 afdelingen ging een projectteam aan de slag. Naast zorgverleners werden ook patiënten vertegenwoordigd in deze teams door onder andere De Hart&Vaatgroep, patiëntenbeweging Levenmetkanker en Nierpatiënten Vereniging Nederland.
De eerste ervaringen in het Radboudumc waren veelbelovend. Alle patiënten op de poliklinieken zouden 3 goede vragen ook aanraden aan andere patiënten. Patiënten worden zich door de 3 goede vragen bewust dat ze vragen mogen stellen en zelf een belangrijke rol hebben in het gesprek met de arts. Bovendien bleek dat de gesprekken tussen artsen en patiënten niet langer duurden. Eén van de patiënten: Ja, ik denk ook wel dat het de drempel verlaagt om die vragen te stellen. Ook artsen hebben positieve ervaringen. Eén van de betrokken artsen: “Ik kan het iedereen aanraden, zonder meer. […] Als ik patiënt was, dan zou ik er gebaat bij zijn, dus ik zou zeggen “ja”!
Naar aanleiding van de positieve ervaringen met de 3 goede vragen in de ziekenhuizen heeft Patiëntenfederatie Nederland samen met InEen, Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG) en Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) in 2017 een pilot opgezet in 6 huisartsenpraktijken. Ook daar waren de ervaringen van zowel patiënten als zorgverleners positief.
Steeds meer patiënten en zorgverleners gingen de 3 goede vragen gebruiken, en begin 2020 sloten ook de partijen uit de geboortezorg zich aan: College Perinatale Zorg (CPZ), Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK), Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), Bo Geboortezorg en Zorgverzekeraars Nederland (ZN).
En in 2022 sloten ook de partijen uit de paramedie zich aan om de 3 goede vragen landelijk uit te rollen: Ergotherapie Nederland, Nederlandse Vereniging van Diëtisten, Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF), Keurmerk Fysiotherapie, Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten (NVH), Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) en Vereniging van Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM).
Daarnaast zijn Stichting Kind en Ziekenhuis en Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) in 2017 aan de slag gegaan om de 3 goede vragen voor kinderen te ontwikkelen. Zodat kinderen ook zelf vragen kunnen stellen en in gesprek kunnen gaan met hun zorgverleners. Na een geslaagde pilot in 3 ziekenhuizen zijn die ook beschikbaar voor alle kinderen, hun ouders, en alle zorgverleners die met kinderen werken.
De ambitie van Patiëntenfederatie Nederland en de betrokken koepelorganisaties is het verder landelijk uitrollen van de 3 goede vragen. Om zo een breed draagvlak voor 3 goede vragen te creëren onder zowel patiënten als zorgverleners. Want hoewel de informatie gericht is op patiënten, bespreek je 3 goede vragen natuurlijk samen.