Materiaal ‘3 goede vragen’ nu ook op maat gemaakt voor paramedici
“De zorg voor je patiënt wordt persoonlijker zonder dat het extra tijd kost”
Een zorgverlener en een -gebruiker die samen beslissen over wat de beste zorg is. Het zou een gewoonte moeten zijn, vindt Patiëntenfederatie Nederland. Waarom? Heel simpel: een goed gesprek is de basis van goede zorg. Om zorggebruikers een handje te helpen, is er de ‘3 goede vragen’-campagne, met handige materialen als munitie om het gesprek op gang te brengen. En het goede nieuws: deze materialen zijn er nu ook voor paramedici. Initiatiefnemers Josine van der Kraan en Caroline de Moor over de campagne tot nu toe en over waarom iedere paramedicus mee zou moeten doen. (Én: een gebruiker deelt haar ervaring!)
De campagne ‘3 goede vragen’ bestaat nu een paar jaar. Hoe kwamen jullie op het idee?
Josine: “In 2014 lazen we over goede ervaringen uit Engeland en Australië met een campagne die zorggebruikers een gevoel van invloed en regie over hun eigen situatie gaf. Met behulp van drie heel overzichtelijke vragen: ‘Wat zijn mijn mogelijkheden?’, ‘Wat zijn de voordelen en nadelen daarvan?’ en ‘Wat betekent dat in mijn situatie?’. We vonden het direct heel aantrekkelijk: de campagne gaf patiënten letterlijk iets in handen om te helpen bij het samen met hun zorgverlener beslissen over hun situatie. Het was bovendien simpel te implementeren. Het Radboud UMC startte met een pilot voor de Nederlandse vertaling van de campagne. Met succes. De campagne werd al snel uitgerold, eerst in ziekenhuizen, later in praktijken van huisartsen en verloskundigen en in de kraamzorg. Ook kwam er een speciale versie voor kinderen.”
Waar zit volgens jullie de kracht van de 3 goede vragen?
Caroline: “Veel mensen vinden het lastig om aandacht te vragen in de spreekkamer. Door campagnematerialen in te zetten laat je als zorgverlener zien dat mensen welkom zijn om vragen te stellen. Met de 3 goede vragen maak je patiënten bewust van het feit dat er keuzes zijn. En dat het belangrijk is dat zorg bij hun specifieke situatie past. Op dat laatste wordt niet altijd doorgevraagd door zorgverleners. Maar wat jij belangrijk vindt en dat zo goed mogelijk kunnen doen, dat is waar het leven – en dus ook de zorg – om zou moeten draaien. Dat zit verpakt in de derde vraag: ‘Wat betekent dat in mijn situatie?’.
Naast de ‘3 goede vragen’-campagne is er ook nog de campagne Samen Beslissen. Hoe zit dit precies?
Caroline: “3 goede vragen is een instrument dat ingezet kan worden om samen beslissingen te maken. Een praktisch hulpmiddel. De campagne Samen Beslissen vertelt het bredere verhaal. Die campagne richt zich niet alleen op zorggebruikers, maar ook op zorgverleners. Wat kunnen zij beiden doen om samen te beslissen? Vanuit die campagne verwijzen we naar concrete hulpmiddelen zoals de ‘3 goede vragen’, en andere tools zoals bijvoorbeeld de Keuzekaarten. Daarmee kunnen patiënt en dokter samen beslissen welke zorg het beste past.”
Hoe doet de campagne het tot nu toe?
Josine: “De 3 goede vragen helpen zorggebruikers én -verleners heel goed, weten we inmiddels. Gebruikers beseffen dat ze mogen meepraten en dat er iets te kiezen valt. Ze komen beter voorbereid de behandelkamer in en hebben niet langer het gevoel dat ze lastig zijn als ze doorvragen. Bovendien snappen ze beter waarom ze iets doen en dat vergroot de therapietrouw. Het materiaal helpt daarnaast zorgverleners met het structureren van het gesprek met een patiënt. De sceptici onder hen die dachten dat de inzet van 3 goede vragen alleen maar veel tijd zou kosten, zijn ook grotendeels overtuigd; ze zien in dat het juist sneller tot verdieping leidt. We kunnen dus gerust stellen dat de missie om beter passende zorg te bieden, geslaagd is.”
In de campagne richten we ons nu ook op paramedici. Welke tips hebben jullie voor deze nieuwkomers?
Josine: “De uitdaging voor iedere zorgverlener die patiënten alle keuzemogelijkheden wil laten zien, is dat hij of zij zelf de keuzes wel moet kennen – en ze herkennen als keuzes. Dat vraagt om kennis van zaken.” Caroline: “Een tip is ook: vul niet van tevoren in wat het beste voor je patiënt is. Houd het open en kijk naar wie je voor je hebt. Check ook vooral aan het einde van je gesprek of de patiënt alles begrepen heeft.”
Cokkie van Santen is maar liefst 40 jaar oefentherapeut en heeft al mogen werken met de ‘3 goede vragen’. Voor haar is het materiaal echt van toegevoegde waarde: “De vragen zorgen voor bewustwording bij de patiënt: let op, het gaat echt over mij. En als iemand naar mijn praktijk wordt doorverwezen, dan kan ik met de ‘3 goede vragen’ nog eens checken wat mijn patiënt nu werkelijk nodig heeft.”
Tot slot: waarom moet iedere paramedicus meedoen?
Josine: “De beste argumenten komen van gebruikers zelf. Zo sprak ik laatst een arts die zei dat hij de 3 goede vragen als hij zelf patiënt is graag gebruikt en ze daarom ook aan zijn eigen patiënten aanbiedt. Ook horen we vaak dat artsen hun werk leuker vinden als de gesprekken met patiënten beter zijn. Bovendien geven veel artsen aan al actief bezig te zijn met Samen Beslissen maar dat het materiaal van 3 goede vragen helpt om dit aan de patiënt te laten weten. En dát met relatief weinig inspanning; je hangt de poster op, deelt de folders uit en nodigt de patiënt uit tot het stellen van vragen. O ja, en zonder registratielast, want er komt geen enkele administratie kijken bij het gebruik van de 3 goede vragen. Als dát geen overtuigende factor is….!”
Doe mee met de pilot: ontvang een gratis proefpakket en deel je ervaring! Na het succes bij medisch specialisten en huisartsen, introduceren wij nu een gratis proefpakket ‘3 goede vragen’ voor paramedici. Daarvoor zijn wij op zoek naar 15 praktijken die mee willen doen aan een pilot en hun ervaring met ons willen delen. Benieuwd? Het proefpakket vraag je eenvoudig aan!